Merhaba sevgili okurlar, sevgili dostlar.
Bundan 92 Yıl önce 5 Nisan 1925 senesinde Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından şehrimize Kırımızı Şeritli İstiklal Madalyası verildi.
Ortaokul yıllarında ödev konum Kırmızı Şeritli İstiklal Madalyası hakkında bilgi hazırlamaktı. O zamanlarda yaptığım araştırmadan aklımda kalanlar, Kırmızı Şeritli İstiklal Madalyasının ülkelerin kurtuluş savaşlarında cephede savaşarak kahramanlık göstermiş insanlara verildiği, Dünyada Kırmızı Şeritli İstiklal Madalyası olan tek Şehrin Kahramanmaraş olduğu idi. Birde İngiltere de bir kasabanın kahramanlık nişanı aldığını biliyorum. O zamanlar kütüphanelerden, ansiklopedilerden yararlanarak bir haftada hazırlayabilmiştim. Şimdi teknoloji o kadar gelişti ki, internet denen ve her türlü bilgiye anında ulaşılabilen bir çağda yaşıyoruz. Bu ülke bir daha kurtuluş savaşı yaşamasın inşallah, diyerek sizlere araştırmalarımdan bilgi aktarmak istiyorum.
İstiklal Madalyası, Kurtuluş Savaşı’nda yararlılık gösteren askerlere ve sivillere, o dönemde milletvekili olanlara, savaşa katılan alayların sancaklarına, Erzurum ve Sivas kongrelerine katılanlara, İstiklal Madalyası Kanunu adlı özel bir yasaya göre verilen madalyadır. 1 Kasım 1926 tarihine kadar Türkiye Büyük Millet Meclisi'nce verilmiş olan İstiklal Madalyaları'nı, bu tarihten sonra müracaat edenlere Millî Savunma Bakanlığı vermektedir. Toplam 95261 kişiye verilmiştir.
Madalyanın ön yüzü
İstiklal Madalyası'nın ön yüzünün üst kısmında; ilk TBMM binası yer alır. Binanın sağında ve solundaki cami ve ev görüntüleri, dönemin Ankara'sını gösterir. Meclis binasının arkasında doğan güneşten uzunlu kısalı ışık huzmeleri yayılır. Bu ışınlar, zaferi ve Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunu simgelemektedir.
Meclis binasının altındaki kısımda dünya sembolü, orak ve tırpanlar, örs-çekiç, resim paleti-fırça gibi semboller yeni cumhuriyetin bilime, tarıma, sanayiye, sanata önem vereceğini ifade eder; dünya ile bütünleşme kararlılığını gösterir.
Simgelerin sağında ve solunda bulutlar, onların yanında zafer simgesi meşe yaprakları, yaprakların üstünde ise meclisin açılış tarihi olan 23 Nisan 1336 tarihi (bir tarafta "23 Nisan", diğer tarafta miladi 1920'nin rumi takvimde karşılığı olan "1336" yazısı) yer almaktadır. Bulutların altında sağa doğru yürüyen ve iki öküzün çektiği, İstiklâl Savaşı’nı simgeleyen kağnı arabasıyla köylü kadın vardır.
Kağnı ve kadın görüntüsünün altında yukarıdaki bulutların ve ışınların devamı görülür. Alt-ortadaki ışınların içinde beliren şakül, devletin yapılaşmasını simgeler.
Madalyanın arka yüzü
İstiklal Madalyasının arka yüzünde yukarı doğru bakan ay yıldızla çevrilmiş olarak Misak-ı Milli sınırlarını gösteren Türkiye Haritası vardır. Harita üzerinde, Ankara'nın yeri bir yıldızla işaretlemiştir. Yıldızdan çıkan yedi ışın, haritanın değişik yönlerine uzanır birisi Kars'a, diğeri Edirne'ye kadar ulaşır.
Kurdeleler
Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde verilen ilk madalyaların kurdela rengi yeşildir. Ancak daha sonra milletvekillerine yeşil, cephede bulunanlara kırmızı, cephe gerisinde çalışanlara beyaz renkte kurdelası olan madalyalar verilmiştir. Cephede görev almış milletvekillerinin madalya şeritleri yarı kırmızı, yarı yeşil renklidir.
Kahramanmaraş, 21 Ocak 1920 – 11 Şubat 1920 arasında kurtuluş mücadelesi vererek şehri Fransız işgalinden kurtaran halkın kahramanlığı nedeniyle 5 Nisan 1925’te kırmızı şeritli istiklal madalyası ile ödüllendirildi. Kurtuluş Savaşı sonrasında Meclis’ten gelen "şehirde Kurtuluş Savaşı’na katılanların bildirilmesi" şeklindeki yazı üzerine toplanan şehrin ileri gelenlerinin
“Maraş'ta Milli Mücadele'ye katılmayan tek bir fert bile yoktur”
cevabı üzerine TBMM, madalyayı fertlere değil bütün şehir halkına verme kararı almıştır. 1925’ten beri 12 Şubat’ta gerçekleşen törenlerde şehrin İstiklal Madalyası bayrağa törenle takılarak bu olay canlandırılır.
Maraş aşığı Dostozan şiirlerinde defalarca Kahramanmaraş’tan bahsetmiş, güzellikleri, şivesi, yöresel durumu ve Kurtuluş Savaşında göstermiş olduğu insan üstü mücadelesini aklımıza kazımıştır. Dostozan kitabında bulunan KURTULUŞ şiiride bunlardan bir tanesine örnektir. Beğeninize sunarım.
KURTULUŞ
Millet nedir, din nedir, kan nedir, bayrak nedir?
Ancak bunu sizlere bir Maraşlı öğretir.
***
Bir gün elbet bir şair, bir yazar çıkacaktır.
Senin bu destanını kalplere yazacaktır.
***
Nice hacı, hocayla, muallimle, imamla.
Can verdin kan vererek, yurduna damla damla.
***
Belki yazmak zor olur tarihi baştan başa.
Sen yazdın demek gerek onu şanlı Maraş'a
***
Kaderinle eş değer tüm yurdumun kaderi.
Sana bayrak ve vatan Tanrı emanetleri.
***
Belki de bir sanatkar işler mermere bunu,
Görsün Maraşlı nasıl seviyormuş yurdunu.
***
Nice Aslan Bey’lerin, nice İmam'ların var.
Çuhadar Ali'sinden Senem Ayşe'ne kadar.
***
Fatmalıoğlu kör Derviş, Veziroğlu Hoca'yla,
Şehit Evliyalarla, Aslan Toguzata'yla.
***
Efsaneler yazdınız Maraş'ın tarihine.
İşte, yazar çizere, bulunmaz bir hazine.
***
Yediden yetmişe dek, şehitsin sen, gazisin.
Sen atiyi yaşayan mukaddes bir mazisin
***
Madalyalı şehirsin, yok dünyada bir eşin.
Aslın Maraş'tır senin kahramanlık timsalin,
***
Kalende nazlı nazlı dalgalandıkça hilal,
Anam, babam, kardeşim, göz yaşım sana helal.
DOSTOZAN/ M.HANİFİ SARIYILDIZ
Bir dahaki yazıda buluşmak ümidiyle dostça kalın.03.04.2017