Kitap fuarları
yurtdışında nasıl ve hangi çerçevede yapılıyor? Bilmiyorum. Ancak Ülkemizdeki kitap fuarlarına hem bir
okuyucu ve hem de bir Şair Yazar sıfatıyla, (kitaplarımın imza günü dolayısıyla)
katılmış bir kardeşiniz olarak net bir tespitte bulunayım. Kitap fuarları okuma
alışkanlığı ve kitap sevgisine elbette olumlu bir katkı sunmaktadır.
Bu şekilde net ve açık
tespit, şu manaya gelmesin: “Kitap fuarları mükemmel ve hiçbir eleştirilecek
tarafı yoktur.” Bu tırnak içerisinde yazdığım bir durum yok. Elbette
kitap fuarlarında nice noksanlık ve eleştiriye açık hususlar var. Allah
nasip eylesin de yurtdışında bir kitap fuarına katılayım. Yurtdışı kitap fuarı
tecrübesiyle elbette Ülkemizdeki kitap fuarlarını daha kapsamlı ve daha mukayeseli
olarak değerlendirmem öylece mümkün olabilir.
Bu düşüncemi bu
şekildenet ve açık bir şekilde belirttikten sonra kitap fuarlı hakkında
gözlemlediğim olumlu ve olumsuz tarafları da birkaç maddeyle sıralayayım.
Ülkemizdeki kitap
fuarlarında gördüğüm olumlu ve takdire şayan hususlar:
1-Kitaplar fuarlarda fiyat olarak
biraz daha indirimli oluyor.
2-Okur ve yazar
buluşması gerçekleştiriliyor.
3-Aileler, ebeveynler
ve çocuklar açısından bir etkinlik oluyor ve vakit hayırlı ve güzle bir işte
değerlendiriliyor. Sanal Dünyanın aileleri esir aldığı ve dijital hayatın tüm
etkilerinin en üst seviyede yaşandığı bir ahvalde kitap fuarları gerçek ve capcanlı
bir etkinlik olarak insanlarımızı sanal Dünya’dan koparıyor.
4-Kitap sevgisi ve kitap okuma
alışkanlıkları fuarlar dolayısıyla artıyor. Yine sanal Dünya ve
dijitalleşme dolayısıyla kağıt ortamında basılan kitaplar bundan en olumsuz
etkilenmektedir. İnsanlarımızın dijital kitaplar yöneldiği bir ahvalde kitap
fuarları imdadımıza yetişiyor ve kağıt ortamındaki kitapları daha fazla
hatırlamış oluyoruz.
5-Kitap fuarlarında şair ve yazarlarla görüşme
ve tanışma imkanı bulan çocukların yazar olma hedefleri olumlu etkilenmektedir.
Yazarlarla konuşan ve tanışan çocuklar onları daha fazla örnek almaktadır.
6-İnsanların görüşme ve
hasbihal etme imkanları oluyor. Hem eski dostlar bir etkinlikvesilesi ile kitap
fuarlarında karşılaşıp sohbet ediyorlar, hem de yeni dostluklar ve yeni
tanışmalar meydana geliyor.
Ülkemizdeki kitap
fuarlarında gördüğüm olumsuz ve eleştiriye açık hususlar:
1-Kitap fuarlarında dar
alanda çok sayıda stand açıldığı için ferah bir ortam yok. Kitap fuarları
alanları daha geniş olabilir.
2-Ünlü yazarların
standlarında yüzlerce kişi kuyrukta kitap imzalama için sıra beklerken ünlü
olmayan yazarların kitaplarına kimsenin dönüp bakmaması yazarlığa niyetlenmiş
kişilerde hayal kırıklığı oluşturuyor.
3-Kitap fuarlarına
ücretli giriş olması hoş bir şey değil. Kişiler zaten o fuara gelerek ve kitap
satın alarak kitap fuarlarına maddi katkı sağlamaktadır. Sistemin işleyişi için
o satın alınan kitaplar mühimdir. Kitap fuarlarının çarkı, okuyucuların kitap
satın alması ile dönmektedir. O kadar masrafın içerisine bir de kapı
girişlerinde 3 ya da 5 TL’lik bir masraf ile karşılaşan okuyucular, bundan
hoşnut değiller. Kalabalık bir aile belki de bir kitap fuarına birkaç defa
uğrayacaktır. Bu durum ailelere mali yük oluşturabilir.
4-Kitap fuarlarında her
şey ticari ve her şey maddi gibi bir algı da oluşuyor. Halbuki kitap dediğimiz
değer, manevi cihetiyle anlaşılması gereken bir olgudur. Kitap fuarlarında
yazarlar tüccar ve kitaplar da birer mal gibi görülmektedir. Şunu net olarak
belirtelim yazarlar kitaplarını para için çıkartmamalı ve kitaplarını maddi
değer olarak görmemelidir. Bu noktada tarihteki binlerce Alim ve Hocayı hayırla
yad ediyorum. Bir Yunus Emre mi kitaplarından para kazanmıştır? Bir Mevlana mı
kitaplarından para kazanmıştır? Bir Yusuf Has Hacip mi kitaplarından para
kazanmıştır? Bir Bediüzzaman mı kitaplardan para kazanmıştır? Bir İbrahim Hakkı
Hazretleri mi kitaplarından para kazanmıştır? Bir Mehmet Akif mi kitaplarından
para kazanmıştır? Böyle bir maksat akla dahi getirilemez. Tarihteki Alim ve Hocalarımız
kitaplarını elbette maddi karşılık ve para için yazmadılar. O mübarek kişiler
kitaplarının ancak ve ancak Hak davada bir katkı ve Allah rızası için
yazmışlardır. Kitap yazmada maddi kazanç ve telifi önde tutan yazarlar
benim için bir hiçtir. Özetle şunu söylüyorum: “Kitap mal değildir, yazar
tüccar değildir.” Kitap fuarlarının giriş kısmına esasında böyle bir söz yazmak
lazımdır.
5-Kitap fuarlarının
gürültülü ve dağınık bir yapıda olduklarını gözlemledim daha çok. Kitap
fuarlarında temizlik, görsellik ve akustik açıdan uygun bir atmosfer
oluşturulmalıdır.
Bu sene Ekim ayı
içerisinde Ankara Kitap Fuarını gezmiş ve kitap almış, geçmiş senelerde de
birçok kitap fuarında hem yazar ve hem de okuyucu olarak bulunmuş bir
kardeşiniz olarak 11 maddede kitap fuarlarında olumlu ve olumsuz olarak
müşahede ettiğim noktaları belirttim.
Yazımın sonunda
kitaplar hakkında birkaç düşünce daha paylaşmak istiyorum.
1-"Kitap okunmayan ve kitaba ilgi
gösterilmeyen bir toplumda, insanların medeni bir şekilde yaşamaları mümkün
değildir."
2-"Kitap okumayanlar, insanın canına okurlar.
Kitap okumayanlar ve okudukları ile hayatı ve varlık nedenlerini tefekkür
etmeyenler, ayaklı birer saatli bomba ve serseri mayın gibidirler. İnsanların
canına ne zaman ve nerede zarar verecekleri belli olmaz."
3-"Kitap okumayanların ve hayatı
tefekkür etmeyenlerin hayvanlardan farkı yoktur. Hayvanlar da yeme,
içme, barınma telaşında ve şehvet peşindedir."
4-"Okul açmak önemli değil. Çocuklara kitap
sevgisi aşılamak önemlidir. Yüzbinlerce okul varken, yüzbinlerce kişi
okumuyorsa, taş ve beton yığınlarından ne fayda var?"
5-"Kitap okumayanlar ve hayatı tefekkür
etmeyenler bir toplum için en büyük beladır. Onların tüm hayatları, yatak odası, mutfak ve helâdır."
6-"Bir toplumun değeri ve medeniyet durumu,
insanların kitap ile ne kadar haşir neşir, ne kadar hemhal ve ne kadar ilgili
olduklarıyla ölçülür. Uçsuz bucaksız yol yapmak, devasa bina yapmak ve büyük
fabrikalar kurmak medeniyet ölçüsü değildir."
7-"Allah'ın
Peygamberine ilk emri "oku". Allah Peygamberlerine dört kitap ve
onlarca suhuf indirmiştir. Allah, Kur'an-ı Kerim'de, kaleme ve kalem tutanların
yazdıkları üzerine yemin ediyor. Allah insanları Kur'an-ı Kerim'de defalarca,
düşünmeye, aklımızı kullanmaya ve ilme çağırıyor. Allah nezdinde değerli olanlar
işte bunlardır. Bir toplum, Allah'ın değer verdiklerine değer
verdiğinde ve Allah'ın emirlerine uyup da yasaklarından kaçındığında ancak
huzur ve refaha ulaşır."
İnşallah, bu yazımızın konusu olan kitap fuarları bu maksada ulaşmamızda bir vasıta olarak gerçek hüviyetini görür.