Dünyadaki birçok toplumda görülen MS
Hastalığının nedenlerini anlatan KSÜ Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı
Öğretim üyesi Doç. Dr. Yılmaz İnanç,
“Multiple Skleroz (MS) genellikle genç erişkinlerde görülen, çoğunlukla
alevlenme ve düzelmelerle seyreden, merkezi sinir sistemini (beyin ve omurilik)
etkileyen bağışıklık sistemini etkileyerek myelin dediğimiz sinir hücresi
kılıfı ve sinir hücrelerinde hasar oluşturan bir hastalıktır. Multipl skleroz
20-40 yaş arasında kadınlarda daha sık görülmektedir. Çeşitli nörolojik
bulgularla karşımıza gelebilmektedir.” dedi.
HASTALIK GENELLİKLE ATAKLAR VE
DÜZELMELERLE SEYRETMEKTEDİR
Hastalık genellikle ataklar ve
düzelmelerle (relapsing remitting) seyretmektedir. Yüzde 10-15 olguda ise sürekli
olarak ilerleyici belirtilerle (primer progresif) seyretmektedir. Ataklar
genellikle saatler içinde ortaya çıkan, 24 saatten uzun süren, ateşin ve
enfeksiyonun eşlik etmediği yeni nörolojik belirtilerdir. Gözde ani gelişen
bulanık görme(optik nörit), güç kaybı, vücudun değişik bölgelerinde özellikle
gövdede, yüzde, kollar ya da bacaklarda uyuşukluk, karıncalanma, denge ya da
yürüme bozukluğu gibi atak bulguları görülebilmektedir.
MS
İLE BİRÇOK HASTALIK KARIŞABİLMEKTEDİR
MS ile birçok hastalık
karışabilmektedir. Tanı-ayırıcı tanı için MRG (manyetik rezonans görüntüleme)
ve beyin omurilik sıvısının (BOS) incelenmesi, vaskülit testleri gibi kan
tetkikleri yapılmaktadır. Özellikle MRG hem tanı hem de hastalığın takibinde
klinik bulgular eşliğinde önem arz etmektedir.
MS’İN
TEMEL OLARAK 3 TİP TEDAVİSİ VAR
MS’in temel olarak 3 tip tedavisi var;
belirtilere yönelik tedavi, atak tedavisi ve atakları önleme tedavisi. Sosyal
ve psikolojik destek, fiziksel rehabilitasyon hastalığın seyrine katkı
sağlamaktadır. Beslenmeye dikkat edilmeli, balık ve deniz ürünleri, salata,
sebze ve meyve tüketilmelidir. D vitamini düzeyi MS hastalığında önemlidir,
diyet dışında uygun zamanlarda güneş ışığından faydalanma faydalı olmaktadır.
Vücut ısısının arttığı durumlar kaplıca, termal sular ve sauna gibi
sıcak ortamlar hastalık belirtilerinde artışa yol açabilmektedir. Mümkün
olduğunca bu ortamlardan uzak durulmalıdır. Yine sigara kullanımı hem atak
sıklığında hem de hastalığın ilerlemesinde önemli rol olmaktadır. Sigara
kullanımın bırakılması hastalığın ilerlemesine ve aynı zamanda tedavi
etkinliğine katkı sağlayacaktır. Tedavide son 20 yılda önemli seçenekler elde
edilmiştir. Enjeksiyon tedavileri, oral tedaviler(ağızdan haplar) ve serum
tedavileri şeklinde uygulanan tedaviler ile hastalık aktivitesinde önemli
derecede azalma olanağı sağlanmıştır. Hastalık tedavisi ne kadar erken başlanırsa,
yine özürlülük gelişmeden tedavi başlanırsa tedaviden fayda oranı daha da
artmaktadır.
MS
HASTALIĞI HAMİLELİĞE ENGEL DEĞİLDİR
MS hastalığı hamileliğe engel
değildir ve çocukta herhangi bir gelişim bozukluğuna neden olmaz. Radyolojik ve
klinik aktivitenin olmadığı dönemde bu süreç hekiminize danışılarak
düzenlemelidir. Covid-19 (corona virüs) pandemi döneminde MS hastaları korunma
ve hijyen önerilerine uymalı, kalabalık ortamlardan uzak durulmalı ve mümkün
olduğunca evde kalmalıdır. Hastane gibi özel durumlar için dışarı çıkılması
durumunda maske takılmalıdır. Yine bu dönemde sağlıklı doğal beslenme, sebze ve
meyve ağırlıklı beslenme önem arz etmektedir. MS hastalarının da diğer kişiler
gibi bazı covid-19 aşılarının yaptırmasında sakınca bulunmamaktadır.
Çin-Sinovac (inaktifvirüs) aşısı güvenli görünmektedir. BioNTech-Pfizer ve
Moderna (mRNA aşısı) da yapılabilir aşılar arasında yer almaktadır. Tedavi
altındaki MS hastaları aşı zamanlaması için kendilerini izleyen MS merkezlerine
danışmaları uygundur.
KSÜ’nün öğretim ve bilimsel etkinlikler yanında farklı konularda da toplumu bilgilendirme sorumluluğu olduğuna dikkat çeken KSÜ Rektörü Prof. Dr. Niyazi Can, belli zamanlarda sağlıkla ve hastalıklarla da ilgili bilimsel açıklamaları akademisyenlerimizin yaptığını ifade etti.
Rektör Can, beyin ve omuriliği
etkileyen, genellikle ataklar ve düzelmelerle seyreden ve bir çok hastalıkla da
karıştırılabilen MS hastalığı hakkında ayrıntılı açıklamalar yapan Doç. Dr. Yılmaz
İnanç’a teşekkürlerini belirtti.
YORUMLAR